Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Zasady udostępniania lesu

Każdy człowiek ma prawo do korzystania z wartości środowiska naturalnego oraz obowiązek jego ochrony - gwarantuje to ustawa o lasach. Jednak w szczególnych przypadkach obowiązują stałe bądź okresowe zakazy wstępu do lasu na administrowanym przez nadleśnictwo terenie, mając na celu ochronę przyrody lub zapewnienie bezpieczeństwa ludziom.

Stałym zakazem wstępu objęte są lasy stanowiące:

  1. uprawy leśne do 4 m wysokości; 

  2. powierzchnie doświadczalne i drzewostany nasienne; 

  3. ostoje zwierząt; 

  4. źródliska rzek i potoków; 

  5. obszary zagrożone erozją. 

     

Nadleśniczy wprowadza okresowy zakaz wstępu do lasu  (http://zakazywstepu.lasy.gov.pl/) stanowiącego własność Skarbu Państwa, w razie gdy: 

  1. wystąpiło zniszczenie albo znaczne uszkodzenie drzewostanów lub degradacja runa leśnego; 

  2. występuje duże zagrożenie pożarowe; 

  3. wykonywane są zabiegi gospodarcze związane z hodowlą, ochroną lasu lub pozyskaniem drewna. 

W Lasach Państwowych obowiązuje całkowity zakaz poruszania się po drogach leśnych pojazdami mechanicznymi.

Ruch pojazdem silnikowym, zaprzęgowym i motorowerem w lesie dozwolony jest jedynie drogami publicznymi, natomiast drogami leśnymi jest dozwolony tylko wtedy, gdy są one oznakowane drogowskazami dopuszczającymi ruch po tych drogach. Nie dotyczy to inwalidów poruszających się pojazdami przystosowanymi do ich potrzeb.

Ustawa z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn. Dz.U. 2007, Nr 19, poz. 115 ze zm.) definiuje drogę publiczną jako drogę zaliczoną na podstawie tej ustawy do jednej z kategorii dróg, z której może korzystać każdy, zgodnie z jej przeznaczeniem, z ograniczeniami i wyjątkami określonymi w tej ustawie lub innych przepisach szczególnych. Ze względu na funkcje w sieci drogowej drogi publiczne dzielą się na cztery kategorie: krajowe, wojewódzkie, powiatowe, gminne. Drogi niezaliczone do żadnej kategorii dróg publicznych nie są drogami publicznymi. Droga prowadząca przez las może być drogą publiczną lub inną. Jeżeli jest drogą publiczną, to problemu prawnego nie ma, wjazd na taką drogę jest zawsze dozwolony pojazdom silnikowym, zaprzęgowym i motorowerom. Jeżeli natomiast nie jest drogą publiczną, lecz jest drogą leśną, to generalnie wjazd pojazdem silnikowym, zaprzęgowym lub motorowerem dopuszczalny jest tylko wtedy, gdy droga ta jest oznakowana drogowskazami dopuszczającymi ruch po tej drodze. Ustawa nie określa, jak taka droga powinna być oznakowana, pozostawiając sposób oznakowania zarządcy terenu, a więc w lasach państwowych - z reguły nadleśniczemu. Jeżeli zatem droga prowadząca przez las nie jest drogą publiczną i nie została oznakowana drogowskazem dopuszczającym ruch, to na taką drogę nie wolno wjechać pojazdem silnikowym, zaprzęgowym ani motorowerem. Nie jest istotne, czy na takiej drodze ustawiono znak zakazu ruchu, istotne jest jedynie to, że nie ma drogowskazu dopuszczającego ruch po takiej drodze. Ustawa dopuszcza wyjątek odnoszący się do inwalidów poruszających się pojazdami przystosowanymi do ich potrzeb. Ustawodawca ma na uwadze tylko pojazdy przystosowane konstrukcyjnie do potrzeb inwalidy, praktycznie chodzi o samochody osobowe, w których gaz i sprzęgło obsługiwane są ręką. Jest to sprawa istotna z uwagi na regulacje zamieszczone w art. 8 Prawa o ruchu drogowym, który zwalnia osobę niepełnosprawną o obniżonej sprawności ruchowej, kierującą pojazdem samochodowym zaopatrzonym w kartę parkingową (a także kierującego pojazdem przewożącego osobę o obniżonej sprawności ruchowej) z obowiązku stosowania się do niektórych znaków drogowych dotyczących zakazu ruchu lub postoju. Jednak te regulacje Prawa o ruchu drogowym nie upoważniają do wjazdu do lasu, gdyż treść art. 29 ust. 1 zd. 2 u.o.l. jest jasna - chodzi tylko o inwalidów poruszających się pojazdami przystosowanymi do ich potrzeb.

Jazda konna w lesie dopuszczalna jest tylko drogami leśnymi wyznaczonymi przez nadleśniczego.

Jazda konna odpowiada znamieniu przejeżdżania przez grunty leśne w miejscach, w których jest to zabronione, ponieważ zabronione jest - co wynika jasno z art. 29 ust. 1a u.o.l. - wszędzie poza drogami leśnymi wyznaczonymi przez nadleśniczego. Dodać trzeba, rzecz jasna, że dopuszczalna jest jazda konna w lesie drogą publiczną oraz drogą leśną oznaczoną drogowskazem dopuszczającym ruch po tej drodze. Ale poza tymi trzema sytuacjami (droga publiczna, droga oznaczona drogowskazem, droga wyznaczona przez nadleśniczego) jazda konna po lesie jest wykroczeniem z art. 151 k.w

Postój pojazdów, o których mowa, na drogach leśnych jest dozwolony wyłącznie w miejscach oznakowanych.
 
Przepisy nie dotyczą wykonujących czynności służbowe lub gospodarcze:

  1. pracowników nadleśnictw;

  2. osób nadzorujących gospodarkę leśną oraz kontrolujących jednostki organizacyjne Lasów Państwowych;

  3. osób zwalczających pożary oraz ratujących życie lub zdrowie ludzkie;

  4. funkcjonariuszy Straży Granicznej chroniących granicę państwową oraz funkcjonariuszy innych organów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo i porządek publiczny;

  5. osób wykonujących czynności z zakresu gospodarki łowieckiej oraz właścicieli pasiek zlokalizowanych na obszarach leśnych;

  6. właścicieli lasów we własnych lasach;

  7. osób użytkujących grunty rolne położone wśród lasów;

  8. pracowników leśnych jednostek naukowych, instytutów badawczych i doświadczalnych, w związku z wykonywaniem badań naukowych i doświadczeń z zakresu leśnictwa i ochrony przyrody;

  9. wojewódzkich konserwatorów przyrody oraz pracowników Służb Parków Krajobrazowych;

  10. osób sporządzających plany urządzenia lasu, uproszczone plany urządzenia lasu lub inwentaryzację stanu lasu.


1. W lasach zabrania się:

  1. zanieczyszczania gleby i wód;

  2. zaśmiecania;

  3. rozkopywania gruntu;

  4. niszczenia grzybów oraz grzybni;

  5. niszczenia lub uszkadzania drzew, krzewów lub innych roślin;

  6. niszczenia urządzeń i obiektów gospodarczych, turystycznych i technicznych oraz znaków i tablic;

  7. zbierania płodów runa leśnego w oznakowanych miejscach zabronionych;

  8. rozgarniania i zbierania ściółki;

  9. wypasu zwierząt gospodarskich;

  10. biwakowania poza miejscami wyznaczonymi przez właściciela lasu lub nadleśniczego;

  11. wybierania jaj i piskląt, niszczenia lęgowisk i gniazd ptasich, a także niszczenia legowisk, nor i mrowisk;

  12. płoszenia, ścigania, chwytania i zabijania dziko żyjących zwierząt;

  13. puszczania psów luzem;

  14. hałasowania oraz używania sygnałów dźwiękowych, z wyjątkiem przypadków wymagających wszczęcia alarmu.

2. Przepisy ust. 1 pkt 3 i 5 nie dotyczą czynności związanych z gospodarką leśną, a pkt 12-14 nie dotyczą polowań.
3. W lasach oraz na terenach śródleśnych, jak również w odległości do 100 m od granicy lasu, zabrania się działań i czynności mogących wywołać niebezpieczeństwo, a w szczególności:

  1. rozniecania ognia poza miejscami wyznaczonymi do tego celu przez właściciela lasu lub nadleśniczego;

  2. korzystania z otwartego płomienia;

  3. wypalania wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych.

4. Przepisy ust. 3 nie dotyczą działań i czynności związanych z gospodarką leśną, pod warunkiem że czynności te nie stanowią zagrożenia pożarowego.

Ustawa o lasach nie zawiera przepisów karnych. Sankcji za naruszenie zakazów z art. 30 należy szukać w obu kodeksach: przede wszystkim w dostosowanym do ustawy leśnej rozdziale XIX Kodeksu wykroczeń „Szkodnictwo leśne, polne i ogrodowe", a także w dwóch rozdziałach Kodeksu karnego: XX „Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu" (głównie w art. 163 i 164 k.k. zawierających podstawy ukarania za sprowadzenie pożaru leśnego lub jego niebezpieczeństwa) i XXII „Przestępstwa przeciwko środowisku" (art. 181-188 k.k.). Wchodzą także w rachubę przepisy karne o wykroczeniach z art. 127 i 131 u.o.p.