Szkodnictwo leśne jest określane jako bezprawne korzystanie z lasu czy pozyskiwanie produktów leśnych lub naruszanie przepisów dotyczących PGL LP, szczególnie ochrony lasów. Czyny te, zależnie od stopnia szkodliwości społecznej, stanowią występki lub wykroczenia ścigane w trybie karno-sądowym. Do najczęściej występujących szkód leśnych należą: nielegalne pozyskiwanie bądź zabór drewna już pozyskanego z Lasów Państwowych, nielegalne pozyskiwanie zwierzyny, bezprawne pozyskiwanie drewna przez prywatnych właścicieli lasów, naruszanie stanu posiadania PGL LP, bezprawna zmiana przeznaczenia lub wyłączenie z produkcji leśnej gruntów leśnych, nieprzestrzeganie przepisów o ochronie przeciwpożarowej obszarów leśnych, nieprzestrzeganie przepisów o prawidłowym zachowaniu się w lesie, niedozwolony przegon lub wypas zwierząt gospodarskich, grabienie ściółki leśnej (Mała encyklopedia leśna, PWN, Warszawa 1991).

Ochrona lasów przed szkodnictwem leśnym - całokształt rozwiązań prawnych i organizacyjnych podejmowanych przez jednostki organizacyjne Lasów Państwowych we współdziałaniu z innymi organami i organizacjami w celu stworzenia skutecznego systemu zabezpieczenia zasobów leśnych, środowiska przyrodniczego oraz pozostałego majątku Skarbu Państwa, będącego w zarządzie PGL LP, przed szkodami ze strony człowieka.

Zwalczanie szkodnictwa leśnego - podejmowanie czynności prawnych przez uprawnione organy i służby poprzez ujawnianie, ściganie i doprowadzanie do ukarania sprawców oraz egzekwowanie naprawienia szkody.

Rodzaje szkodnictwa leśnego - przyjmuje się podział na następujące grupy:

a)  bezprawne korzystanie z lasu (grupa 1),
b)  kłusownictwo (grupa 2),
c)  kradzież lub zniszczenie mienia (grupa 3, obejmująca inne mienie niż wymienione w pozostałych grupach),
d)  kradzież drewna z Lasu Państwowego (grupa 4).

Bezprawne korzystanie z lasu obejmuje wykroczenia i przestępstwa przeciwko środowisku na terenie Lasów Państwowych. Ten rodzaj szkodnictwa obejmuje wykroczenia z art. 81-82 k.w. oraz z rozdziału XIX - Szkodnictwo leśne, polne i ogrodowe, tj. z art. 148-149, 151-157, 159, 161-166 k.w. (tekst jednolity: Dz. U. z 2007 r. Nr 109, poz. 756), wykroczenia i przestępstwa z art. 127-128 i 131 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2004 r. Nr 92, poz. 880 ze zm.) oraz z art. 27 i 27a ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym(Dz. U. z 1999 r. Nr 66, poz. 750 z późn. zm.). Grupa ta obejmuje głównie takie czyny, jak np.:

• nieprzestrzeganie przepisów przeciwpożarowych,
• zanieczyszczanie w lasach gleby lub wody,
• wyrzucanie do lasu kamieni, gruzu, śmieci, złomu, padliny, itp.,
• wjazd do lasu lub parkowanie w miejscach, w których jest to niedozwolone,
• uszkadzanie drzew, wyrąb gałęzi (nielegalne pozyskiwanie stroiszu), krzewów albo sadzonek,
• zbiór runa leśnego w miejscach niedozwolonych lub sposobem niedozwolonym, itp..

Kłusownictwo oznacza działanie zmierzające do wejścia w posiadanie zwierzyny w sposób nie będący polowaniem albo z naruszeniem warunków dopuszczalności polowania - art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (tekst jedn.: Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 372 z późn. zm.).

Kradzież lub zniszczenie mienia obejmuje wszystkie przypadki kradzieży lub zniszczenia mienia nadleśnictwa - tzn. takiego, które zakwalifikowane zostało do wykroczeń lub przestępstw, a stanowi pozostałe (w stosunku do wykazanych w bezprawnym korzystaniu z lasu, kłusownictwie oraz w kradzieżach drewna) zarejestrowane przypadki szkodnictwa leśnego. Zaliczyć tu należy przede wszystkim wykroczenia z art. 81, 85, 119, 124 oraz przestępstwa z rozdziału XXXV Kodeksu karnego (tekst jednolity: Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.) - Przestępstwa przeciwko mieniu - z wyłączeniem przypadków kradzieży drewna. Ten rodzaj szkodnictwa obejmuje głównie takie czyny jak: kradzieże sadzonek, siatki, sprzętu i urządzeń szkółkarskich, sprzętu elektronicznego, pojazdów, maszyn i osprzętu, narzędzi, itp., oraz zniszczenie lub uszkodzenie obiektów i urządzeń turystycznych, tablic informacyjnych, dróg, mostów i przepustów, budynków i obiektów, itp.

Kradzieże drewna z Lasu Państwowego stanowią główną grupę rodzajową szkodnictwa leśnego. Najczęściej popełnianymi wykroczeniami i przestępstwami w tej grupie rodzajowej jest: bezprawny wyrąb, zniszczenie, kradzież drewna wyrobionego z lasu państwowego, kradzieże drewna z pnia z Lasu Państwowego, rzadziej paserstwo lub paserstwo nieumyślne.